به نقل از «ایسنا»

سیر تاریخی مشهد در کدام موزه‌ها نهفته است؟

تاریخ انتشار: ۱۳ مرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۷۲۱۰۵۲

ایسنا/خراسان رضوی موزه‌ها همواره از جمله اماکن گردشگری هستند که مورد استقبال گردشگران شهرها و کشورهای مختلف قرار می‌گیرند. تعاریف گوناگونی برای موزه‌ها بیان شده است که از جمله آن‌ها می‌توان تعریف یونانی موزه را بیان کرد.

در یونان قدیم موزه به محلی گفته می‌شد که در آن‌جا به مطالعه صنایع و علوم می‌پرداختند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

«ایکوم» شورای جهانی موزه‌ها، موزه را مؤسسه‌ای دائمی دانسته که اهداف مادی ندارد و در آن به روی همگان باز است و برای خدمت به جامعه و پیشرفت آن فعالیت می‌کند.

خراسان رضوی نیز میزبان موزه‌های متنوع و فراوانی است که آثار مختلف تاریخی، زیست‌محیطی و ... در آن‌ها به نمایش گذاشته می‌شود. در همین راستا در ادامه با سه موزه فردوسی، نادری و حیات‌وحش مشهد آشنا می‌شویم.

 موزه فردوسی

موزه فردوسی در مجموعه‌ فرهنگی باغ آرامگاه فردوسی قرار دارد. ساختمان این موزه توسط مهندس سیحون در سال ۱۳۴۷ و به عنوان چایخانه سنتی طراحی و ساخته شده ‌است. پس از افتتاح آرامگاه و بزرگداشت هزاره‌ فردوسی نیاز بود تا مکانی برای نمایش آثار و اشیاء اهدایی به آرامگاه و دیگر آثار مکشوفه از شهر توس وجود داشته باشد، لذا در سال ۱۳۶۱ خورشیدی این بنا به موزه فردوسی تبدیل شده و به نوعی تغییر کاربری پیدا کرد.

اشیاء این موزه به چهار بخش تقسیم می‌شوند؛ بخش اول، آثاری را شامل می‌شود که در کاوش‌های باستان‌شناسی از دشت توس به دست آمده است مانند انواع قطعات سفال دوره اسلامی و پیش از اسلام، سکه‌های طلا و نقره اسلامی.

بخش دوم این موزه دربرگیرنده آثاری است که روح حماسی و پهلوانی شاهنامه را متجلی می‌کند که از جمله آن‌ها می‌توان به انواع وسایل سوارکاری مانند سپر، گرز، تیر و کمان، وسایل موسیقی و رزمی که نام آن‌ها بارها در شاهنامه به کاررفته است، اشاره کرد.

بخش بعدی موزه فردوسی شامل اشیائی است که در عصر و زمان فردوسی، قرن چهار و پنج هجری خلق شده؛ این بخش شامل انواع ظروف سفالی لعاب‌دار، بدون لعاب و ظروف مفرغی است.

در بخش چهارم و اخر موزه اشیاء اهدایی جای می‌گیرند. به عنوان مثال انواع تابلوهای نقاشی از چهره‌ فردوسی، آثار نقاشی استاد علی رخسار از داستان‌های شاهنامه، انواع فرش و قالیچه و انواع هنرهای ظریف، این بخش را تشکیل می‌دهند.

موزه نادری

موزه نادری در قسمت اصلی بنای یادبود آرامگاه نادرشاه افشار در دو تالار به منظور معرفی آثار تاریخی این دوره شکل گرفته است. این بنا به همت «انجمن آثار ملی» در سال ۱۳۴۲ خورشیدی و با طراحی مهندس هوشنگ سیحون ساخته شده است.

چشم‌انداز خارجی بنا، تندیسی است از نادرشاه سوار بر اسب به همراه چند تن از سربازانش که بر فراز حجمی سنگی و مرتفع قرار دارد که آن را مجسمه‌ساز شهیر ایرانی، زنده‌یاد استاد «ابوالحسن صدیقی» ساخته است.

در تالار شماره یک موزه نادری انواع سلاح‌های دوره افشاریه تا قاجاریه و شمشیر متعلق به نادر قرار دارد که روی یکی از آن‌ها کلمه «السلطان نادر» حک شده و روی دیگری این بیت شعر طلاکوب شده است «شاه شاهان نادر صاحب قران/ هست سلطان بر سلاطین جهان»، این شمشیر در دشت مغان و در سال ۱۱۴۸هجری در روز تاج‌گذاری نادر از طرف ملت ایران به وی هدیه شده است.

تالار شماره ۲ این تالار در سال ۱۳۷۳ به مجموعه اضافه شده است و در آن تابلوهایی طراحی و نصب شده‌اند که به معرفی نادر شاه، قصر خورشید، آرامگاه نادری، ابوالحسن صدیقی و کلنل محمدتقی‌خان پسیان اختصاص دارد.

موزه حیات وحش مشهد

هدف از تاسیس موزه حیات‌وحش در مشهد نمایش بخش‌ها و نمونه‌هایی از تاریخ طبیعی استان خراسان رضوی است. در این موزه نمونه‌های تاکسیدرمی‌ شده از پرندگان مربوط به راسته‌های گنجشک سانان، آبچلیک‌سانان، حضرسانان، سبزقباسانان، غازسانان، درناسانان، کیم‌سانان و دارکوب، ماکیان، پلیکان، کبوتر، لک‌لک، شاهین، کوکو، طوطی و نیز پستانداران تاکسیدرمی‌شده مانند گوزن زرد ایرانی، مارال، قوچ اوریال، آهو، گراز، کفتار، گرگ، یوزپلنگ، پلنگ، روباه، زرده‌بر، سمور رنگی، بزمجه و در قسمتی دیگر حشرات، فسیل‌ها و کانی‌ها برای عموم به نمایش گذاشته شده است.

این موزه را اداره‌ کل محیط زیست خراسان رضوی در محل اداره محیط زیست، واقع در بلوار وکیل آباد مشهد، نرسیده به خیابان صدف و در فضایی به متراژ ۲۰۰ مترمربع، احداث کرده است.

مشهد مقدس و خراسان رضوی هر ساله افتخار میزبانی زائران و گردشگران میلیونی ایران را کسب کرده است که این امر فرصت بزرگی در زمینه‌های مختلف میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ایجاد کرده است.

منبع:

پهلوان، مهرآسا؛ ۱۳۹۸؛ کتاب موزه‌ها و مجموعه‌داران خراسان رضوی؛ انتشارات درج سخن

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: موزه موزه گردی مجازی فرهنگ موزه گردی گردشگری مجازی خراسان رضوي باغ موزه نادری مشهد آرامگاه فردوسي خراسان رضوی موزه فردوسی موزه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۷۲۱۰۵۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

برپایی نمایشگاه آثار آندره سوروگیان درباره شاهنامه در ایروان

به گزارش خبرنگار مهر، موزه ماتناداران در شهر ایروان با نام کامل «ماتنادارانِ مسروپ ماشتوتس» از بنیادهای برجسته ارمنستان به شمار می‌رود که به نام ماشتوتس ابداع‌کننده الفبای زبان ارمنی، نامگذاری شده است.

«ماتناداران» در معنای لغوی به مجموعه‌ای گفته می‌شود که مکانی برای نگهداری اسناد، متون خطی و کتاب‌های دست‌نویس قدیمی یا چاپی است. این مجموعه، علاوه بر حفاظت از این متون، فعالیت‌های علمی دیگری از قبیل جمع‌آوری، ترمیم، طبقه‌بندی، تحقیق و نشر آن‌ها را نیز برعهده دارد.

مدیر ایرانی-ارمنی این موزه فعالیت‌های زیادی در راستای شناخت دو کشور ایران و ارمنستان انجام می‌دهد از جمله برگزاری چندین نمایشگاه و تبادل اطلاعات برای خوانش و مرمت نسخ خطی. یکی از این برنامه‌ها در راستای بزرگداشت نقاش ایرانی ارمنی بود پیش از این هم بارها نمایشگاه‌هایی برگزار کرد که هر کدام با استقبال خوبی مواجه شده است.

امروز نیز قرار است نمایشگاهی با عنوان شعر تندیس‌ها به مناسبت صد و سی سالگی آندره سوروگیان در موزه ماتناداران افتتاح شود. این موزه با همکاری مؤسسه علمی نسخه‌های خطی ماتنداران، موزه کلیسای اچمیادزین و مادر آتور آثار نقاشی «آندره سوروگیان» نقاش و هنرمند ایرانی-ارمنی از شاهنامه فردوسی را به نمایش می‌گذارد.

ایوت تجریان مدیر بخش موزه ماتناداران

آندره سوروگیان معروف به درویش‌خان، نقاش برجسته مینیاتور و یکی از بنیان‌گذاران شیوه مردمی در نقاشی ایرانی معروف به نقاشی قهوه‌خانه‌ای بوده است و در نقاشی ایرانی و سبک نقاشی مینیاتور صاحب سبک بود. این هنرمند ارتباط تنگاتنگی با مردم ارمنی و گذشته تاریخی آنها داشت.

پیش از این نیز همایشی برای این هنرمند ارمنی-ایرانی با همکاری با همکاری سفارت جمهوری ایران در جمهوری ارمنستان، مرکز فرهنگی سفارت جمهوری ایران در جمهوری ارمنستان و بنیاد سوروگیان برگزار شده بود.

در این راستا «ایوت تجریان» مدیر بخش موزه ماتناداران در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: این نمایشگاه با هدف یادبود این هنرمند ایرانی-ارمنی برپا شده است. پیش از این آمانوئل سوروگیان نوه آنتوان و فرزند آندره، که اکنون ۹۴ ساله ساکن آلمان هست، کلکسیون بزرگی از آثار پدر و عکس‌های پدربزرگش (آنتوان عکاس مشهور دوره ناصرالدین شاه) را اهدا کرده بود.

وی با بیان اینکه این نمایشگاه به مدت ۶ ماه در موزه ماتناداران برپا خواهد بود گفت: ما در این موزه و در موزه اچمیادزین نیز آثاری از سوروگیان داریم که به نمایش می‌گذاریم. در مجموع حدود ۳۰ اثر به نمایش گذاشته می‌شود که وی از داستانهای شاهنامه کشیده است. آثاری که از آندره سوروگیان در موزه ماتناداران نگهداری می‌شود با آثار موجود در موزه کلیسای اچمیادزین تفاوت دارد. آثار آنجا از اسطوره‌های تاریخی ارمنی است، ولی آثار موزه ما بیشتر از خیام و باباطاهر و شاهنامه فردوسی است.

تجریان که موضوع پایانه نامه‌اش «زندگی و آثار آنتوان سوروگین، عکاس ایرانی» بوده است گفت: این موزه به انیستیتوی نسخه شناسی و موزه نسخه‌های دست خطی معروف است و کسی به عکس‌های آرشیوی آن توجه نکرده بود در حالی که نگاتیوهای شیشه‌ای و عکس‌های زیادی از نسل اول عکاسان ارمنی درباره ایران داریم. من سه سال روی آن کار کردم و نتیجه آن برگزاری چند همایش و نمایشگاه شد.

در حال حاضر هم می‌توان نمایشگاه موقتی از تصاویر عکاسان ارمنی که به ایران آمده و عکاسی کرده‌اند را مشاهده کرد. این نمایشگاه به مدت ۶ ماه باید برگزار می‌شد اما هر بار به دلیل استقبالی که از آن شد، تمدید کردیم.

آندره سوروگیان ۹ سال در انزوا به سر برد و غرق در آثار فردوسی شد و ۴۱۶ اثر از شاهنامه فردوسی را نقاشی کرد که با تاریخ فوت این شاعر همخوانی داشت

تجریان به برگزاری نمایشگاه قاجار نیز اشاره کرد و گفت: این نمایشگاه هم به دلیل استقبال زیاد، بارها تمدید شد. منتها ما نمی‌توانستیم نسخه‌ها را خیلی طولانی به معرض نمایش بگذاریم به همین دلیل در طول سه سال، بارها آثار جا به جا می‌شد.

وی گفت: در این موزه بیش از ۴۵۰ نسخه ایرانی داریم و قسمتی از آن متعلق به دوره قاجار است. برخی از نسخه‌ها ناشناس هستند یا دیباچه ندارند بنابراین با توجه به سبک تهیه کاغذ و خط می‌توانستند قاجاری باشند. از این آثار هم در نمایشگاه استفاده کردیم. ایران برای ارمنیان بسیار مهم است و الهام بخش کارهای هنری آنها می‌شود. مانند آندره سوروگیان که عاشق ایران بود.

وی که پیش از این مدیر بخش هنری موزه بوده است گفت: بعد از اینکه من مدیر موزه مانتاداران شدم، ۹۰ درصد نمایشگاه‌ها و برنامه‌هایمان مرتبط با ایران است حتی نوروز امسال سفره هفت سین در موزه چیدیم. چون معتقد هستم کشورهای همسایه باید همدیگر را بشناسند. زمانی که ارمنستان جزو شوروی بود روابط بین دو کشور ایران و ارمنستان هم کم شد. اما الان زمانی است که باید روابط سیاسی و فرهنگی را احیا کنیم. چون هر کار بزرگی از کارهای فرهنگی نشأت می‌گیرد حتی سیاست.

یکی از نقاشی‌های آندره که به عنوان شاهکار او یاد می‌شود

وی ادامه داد: من در راستای همکاری‌های مشترک یک سفر به همراه همکارانم در موزه به شهرهای قم و تهران داشتیم و از کتابخانه مرعشی، مرکز میراث مکتوب، کتابخانه مرکزی و بنیاد ایرانشناسی دیدن کردیم. در کتابخانه مرعشی و کتابخانه های دیگر تعداد نسخ ارمنی وجود دارد که هیچ وقت روی آن کار نشده است.

تجریان گفت: همچنین همکاری زیادی با سفارت ایران و رایزنی فرهنگی ایران در ارمنستان می‌کنیم. در نظر داریم تا مرمت گران نسخ ایرانی و ارمنی هم با یکدیگر آشنا شوند. چند وقت پیش هم از یکی از مرمتگران مشهور ایرانی دعوت شد تا در دو هفته کارگاه عملی و تئوری برگزار کند. از ایروان هم قرار است چند نفری به ایران بیایند تا فعالیت‌های مشترک انجام شود.

کد خبر 6093804 فاطمه کریمی